Rock ' N ' Roll Monuments - INTERVIEW : KENJI DAMO SUZUKI

INTERVIEW : KENJI DAMO SUZUKI

Thursday, 08 June 2017 10:59

Published in Interviews

Αν ισχυριστώ πως δεν ήμουν προετοιμασμένος για μια από τις πιο… «ψυχεδελικές» συνομιλίες της εικοσιπεντάχρονης πορείας μου ως συνεντευκτής, θα πω ψέματα!

Συνομιλεί και καταγράφει ο Χρήστος Κισατζεκιάν

Όμως εγώ ο ίδιος ομολογώ δημοσίως πως δεν γνώριζα το βαθμό του αλλόκοσμου της ολιστικής περσόνας του Damo Suzuki και ιδού λοιπόν τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας που καταρχάς μας ήθελε να ανεχόμαστε εκατέρωθεν τέσσερεις απανωτές πτώσεις της τηλεφωνικής γραμμής, για να καταλήξουμε τελικά στην παραδοσιακή γραφή. Παρότι λοιπόν οι ερωτήσεις μου ήταν συνειδητά και εξαρχής… «διαφορετικές», σε άλλο μήκος κύματος, όπως θα ανακαλύψτε υπήρξαν και κάποιες στιγμές που έπιασα «χιόνια» και η μπάλα χάθηκε για λίγο… Εμπειρία!
Ο οικουμενικός κάτοικος του Πλανήτη Γη θα’ναι κοντά μας 13 (Αθήνα) και 14 Ιούνη (Θεσσαλονίκη) για δυο παραστάσεις. Βέβαια το ερώτημα παραμένει: θα’ ναι «κοντά μας» άραγε; Ή θα ίπταται στα όρια του συνειδητού κόσμου;;; Λίγες μέρες έμειναν μονάχα για να απαντηθεί η απορία μας.

Σπίτι σου είναι το παντού και το πουθενά. Και κατά την ταπεινή μου άποψη, αυτό θα ήταν το ιδεατό για όλους μας σε αυτόν τον πλανήτη!... Όμως κάποιος, κάποτε, αποφάσισε να βάλει σύνορα & ταμπέλες... Πιστεύεις ότι η Μουσική ως Διεθνής Γλώσσα είναι ο μόνος ευγενικός τρόπος ώστε η ανθρωπότητα να επανενωθεί χωρίς όρια & φραγμούς;

«Όχι. Δεν είναι μόνο η μουσική που κατέχει αυτή τη δύναμη, μα όλη η δημιουργική ενέργεια έχει τη δυνατότητα να καταστρέψει το αντίθετό της, την κακή ενέργεια. Κι αυτό μπορεί να προέρχεται από το Θεό τον ίδιο. Ο άνθρωπος από μόνος του στην αρχή δεν ήταν κακός. Ήταν η ενέργεια πίσω από αυτό το σύστημα κακή από τότε που η Nimrod έχτισε το πρώτο βασίλειο σε αυτόν τον πλανήτη, τρεις γενιές μετά από τον κατακλυσμό του Νώε που είχε καταστρέψει τα πάντα».

Μάλιστα. Να ρωτήσω τώρα αν έχεις πραγματικά εφεύρει μια πρωτόλεια γλώσσα ως ερμηνευτής που πηγάζει από την Εποχή του Λίθου (Stone Age). Κάνω λάθος δηλαδή ή πράγματι γέννησες μια ολόδική σου γλώσσα επικοινωνίας με συγκεκριμένο λεξιλόγιο και συντακτικό;

«Θα έλεγα πως ναι, κατά κάποιο τρόπο εφηύρα αυτό το είδος γλώσσας αφού ανέκαθεν θεωρούσα πως το κυρίως λυρικό κομμάτι ενός τραγουδιού έχει μια εντελώς διαφορετική υπόσταση και σημασία από τη μουσική αυτή καθαυτή. Ουσιαστικά τι κάνω; Χρησιμοποιώ τη δική μου γλώσσα για να καλέσω τους ανθρώπους να δημιουργήσουν τη δική τους ιστορία κατά τη διάρκεια της παράστασής μου. Δεν χρειάζομαι αυτούσιους κατανοητούς στίχους για να περάσω τα μηνύματά μου λοιπόν. Η μουσική είναι από μόνη της το ένα και μοναδικό μήνυμα».

Όντας Ιάπωνας ως καταγωγή, από τη μια παραμένεις Ιάπωνας, μα πάνω από όλα, υπήρξες ένας σύγχρονος Νομάδας της Υφηλίου. Αναρωτιέμαι λοιπόν αν αναγνωρίζεις το γεγονός του ότι το έθνος σας ανέκαθεν διατηρούσε μια από τις πιο ισχυρές εθνικές ταυτότητες της Γης, συνειδητά, ως και σήμερα. Κι αν ναι, πώς νιώθεις γι 'αυτό ως…Νομάδας;

«Δεν νομίζω ότι η Ιαπωνία χρειάζεται μια ισχυρή ταυτότητα. Αν κάνεις ένα ταξίδι στην Ιαπωνία, θα το ανακαλύψεις αυτό κι από μόνος σου. Η εθνική ταυτότητα δεν δημιουργείται με τεχνητά μέσα, δεν γίνεται με πολιτικά ή οικονομικά εργαλεία. Πρέπει να προέρχεται φυσικά από τη μακρά παράδοση και τη ζωή των ντόπιων. Διαφορετικά, δεν είναι αρκετά ισχυρή. Θεωρείς την Ιαπωνική εθνότητα λοιπόν ως μια από τις ισχυρότερες; Κατά την δική μου άποψη, δεν υπάρχει λόγος να προσπαθείς να είσαι ο καλύτερος των καλυτέρων. Άλλωστε την ταυτότητα δεν μπορείς να συγκρίνεις με οποιαδήποτε άλλη ταυτότητα ως ισχυρότερη ή ασθενέστερη, επειδή ακριβώς είναι ταυτότητα».

(σ.σ.: με τάπωσε κανονικά;) Έχεις δίκιο! Είναι αλήθεια κάτι που διάβασα; Σαν ομογενής ποιητής του δρόμου, μια από τις πηγές έμπνευσής σου υπήρξε το "On the Road" του Jack Kerouac, ή μήπως όχι; Αν όμως είναι έτσι, μπορείς να θυμηθείς πώς βρέθηκε στα χέρια σου αυτό το μνημειώδες βιβλίο;

«Δεν ξέρω ποιος έγραψε αυτή την ιστορία με τον Jack Kerouac και η οποία με ακολουθεί από τότε συχνά-πυκνά. Δεν έχω διαβάσει ποτέ αυτό το βιβλίο του παρότι συνήθως οι συνάδελφοί σου αναφέρουν τούτη την ιστορία, που όμως είναι κύημα της η φαντασίας τους. Εάν προσωπικά πιστεύεις σε αυτό το βιβλίο, όλα καλά. Αν πάλι κάποιος έχει υποστεί ζημιά ή έχει γίνει θύμα του, τότε είναι κρίμα. Πάντως δεν υπάρχει πρόβλημα για μένα αφού η Φαντασία οργιάζει εκεί έξω…».

Χαίρομαι που έβαλες τα πράγματα στη θέση τους, σε ευχαριστώ.
Όταν προσχώρησες στις τάξεις των CAN, κανείς δεν ήξερε και μπορούσε να φανταστεί τότε ότι αυτό που κάνατε σας ήθελε από τους πρωτοπόρους αυτού που ονομάζουμε και ορίζουμε ως Krautrock για να συνεννοούμαστε! Όντας και εσύ προσωπικά ένα μεγάλο μέρος αυτής της εξέλιξης, πες μας τον δικό σου ορισμό αυτού του μουσικού κινήματος…

«Δεν είμαι γεννήτορας αυτού του όρου. Άλλωστε γενικώς, δεν κατηγοριοποιώ τη μουσική. Η Μουσική για μένα είναι ένα ολόκληρο Σύμπαν που απλά έχει πολλές και διαφορετικές εκφάνσεις. Αποτελεί αδυναμία των ανθρώπων να πρέπει να έχουν τα πάντα σε κατηγορίες, και τούτο συμβαίνει κυρίως για επαγγελματικούς σκοπούς. Οπότε στο δικό μου το λεξιλόγιο ο όρος Krautrock δεν υφίσταται».

Απολύτως κατανοητή στάση! Διάβασα επίσης πως υπήρξε μια περίοδος που οι CAN ζούσατε σε ένα εγκαταλελειμμένο κινηματογράφο από κοινού. Ή μήπως πρόκειται πάλι για μύθο & φαντασία;

«Ναι, έτσι είναι πάλι. Δεν κατοικούσαμε ποτέ σε κινηματογράφο. Υπήρχε ένα στούντιο με αυτό το όνομα εκεί όπου και ηχογραφούσαμε. Ήταν το Innerspace Studio στο Weilerswist».

Μπορείς να θυμηθείς την πρώτη σας συναυλία με τους CAN; Την ημερομηνία, τον χώρο, τα συναισθήματά σου μα και την ανταπόκριση του κοινού;

« Αν δεν απατώμαι, η απολύτως πρώτη συναυλία μου με τους CAN ήταν τον Απρίλιο ή τον Μάιο (πιθανώς τον Απρίλιο) του 1970 και ο χώρος ήταν το “Blow Up” στο Μόναχο. Η προσέλευση του κοινού ήταν εντυπωσιακή, αφού σε αυτή την discotheque μαζεύτηκαν τότε γύρω στα 800 με 1.000 άτομα. Παράλληλα αυτή ήταν η πρώτη μου συναυλία με ολοκληρωμένο συγκρότημα πίσω μου ως τότε. Τα συναισθήματά μου;;; Νορμάλ θα έλεγα. Όμως το κοινό από ένα σημείο και μετά ξέφυγε εντελώς, μιλάμε για σκέτη τρέλα, σε σημείο που χρειάστηκε και η επέμβαση της αστυνομίας ώστε να σταματήσει το ξύλο!... Αποτέλεσμα; Οι περισσότεροι έφυγαν και μεις μείναμε στο τέλος να παίζουμε για είκοσι, το πολύ τριάντα άτομα αν θυμάμαι καλά... Πάντως όλα αυτά υπάρχουν γραμμένα στο βιβλίο των CAN, αλλά δεν ξέρω ακριβώς, δεν μπορώ να θυμηθώ. Άλλωστε ήμουν μαστουρωμένος κάργα!...».

Λογικό… Να ακούσω τώρα μερικά λόγια για την απόφασή σου να εγκαταλείψεις τους CAN για να γίνεις Μάρτυρας του Ιεχωβά! Αναρωτιέμαι ειλικρινά και δε στο κρύβω: μεταξύ όλων αυτών των θρησκειών που υπάρχουν εκεί έξω, τι σε προσέλκυσε να επιλέξεις τη συγκεκριμένη;

«Ναι, κάποτε ήμουν Μάρτυρας του Ιαχωβά αλλά πάνε πάρα πολλά χρόνια πλέον που σταμάτησα. Πλέον πιστεύω στη Βίβλο, έτσι απλά. Είναι πολλά και διαφορετικά τα πιστεύω εκεί έξω πέρα από τους Μάρτυρες του Ιαχωβά και την Εκκλησία. Για παράδειγμα, εγώ πλέον έχω το Sabbath στο Ημερολόγιο Ηλιακής / Σελήνης. Πιστεύω ότι το σύστημα κυβερνάται από τον Σατανά, μα είναι πολλά τα πράγματα που οι άνθρωποι πιστεύουν ενώ εγώ πιστεύω πως πρέπει να τα ερευνήσω μόνος μου! Καθώς ο Σατανάς είναι ψεύτης αξιωματικά, υπάρχουν πολλά ψέματα σε αυτόν τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Θρησκείας. Αλήθεια, γνωρίζεις τον John Wycliffe ή τον Jan Hus; Σκοτώθηκαν ή φυλακίστηκαν από την Καθολική Εκκλησία πριν τον Martin Luther, απλά και μόνο επειδή κήρυτταν τις γραφές της Βίβλου!...».

Μερικά λόγια τώρα για την πλήρη απουσία σου από τη μουσική για μια ολόκληρη δεκαετία. Και ήταν το 1983 που ξεκίνησες ξανά να εμφανίζεσαι αιφνιδιαστικά σε συναυλίες με τους Dunkelziffer. Πώς έγινε η γνωριμία μαζί τους;

«Λίγους μήνες μετά την επιβίωσή μου από τον καρκίνο του παχέος εντέρου που με κράτησε ανενεργό για τόσα χρόνια, επισκέφθηκα ένα μονοήμερο Φεστιβάλ στην Κολωνία (εκείνη την περίοδο που ζούσα στο Ντίσελντορφ). Αφού απόλαυσα λοιπόν επι σκηνής ζωντανά τους Talking Heads και τον Jimmy Cliff, ξάφνου απέκτησα κίνητρο να ξανακάνω μουσική! Έτσι λοιπόν μια μέρα πήγα να επισκεφθώ τους Dunkelziffers στο προβάδικό τους μετά από πρόσκλησή τους. Έλα που έμεινα εν τέλει μαζί τους τρία χρόνια!».

Το γνωρίζω. Όπως γνωρίζω ότι το 1986 έστησες τη μπάντα Damo Suzuki με τους πρώην συναδέλφους σου από τους Can Liebezeit, Dominik Von Senger και Matthias Keul. Ποια ήταν η ειδοποιός διαφορά αυτής της συγκέντρωσης σε σχέση με τους CAN;

«Είχαμε μια εντελώς διαφορετική στάση, έως και απαξιωτική, απέναντι σε κάθε τι που αφορούσε τη μουσική βιομηχανία με κείνο το νέο σχήμα! Προτιμούσαμε να παίζουμε ζωντανά επί σκηνής κάθε τόσο, αποφεύγοντας εντελώς το studio ηχογραφήσεων. Αυτό λοιπόν ήταν ένα απολύτως ζωντανό/ελευθέριο συγκρότημα, χωρίς μπάσο μάλιστα, καθώς ο Jaki δεν ήθελε να έχει μπάσο στη μουσική μας…» (σ.σ.; ας μην σχολιάσω καλύτερα την επιλογή του Jaki!...).

Στην περίοδο που είχες καρκίνο τη δεκαετία του 1980 επέλεξες να εγχειρηστείς χωρίς μετάγγιση αίματος! Υπήρξε περίοδος που δεν μπορούσες καν να περπατήσεις για μισό χρόνο. Κείνη η οριακή εμπειρία σου θεωρείς πως σε έκανε ακόμη πιο δυνατό κατά κάποιο τρόπο, ή όχι;

«Όταν κάποιος έχει μια τόσο οριακή εμπειρία που αγγίζει τα όρια του να μπει σε μια άλλη ζωή, μπορεί να γίνει πιο δυνατός; Όχι, αφού ούτως ή άλλως ο καθένας μας έχει τη δύναμη να επιβιώνει! Το ξαναπέρασα όλο αυτό πρόσφατα, το Σεπτέμβριο του 2014. Όμως και πάλι επιβίωσα. Έχοντας πλέον αυτή την εμπειρία δύο φορές, σκέφτομαι πολύ έντονα το δώρο της Ζωής και αναρωτιέμαι διαρκώς από πού προέρχεται αυτή η δύναμη... Μόνο ο Θεός γνωρίζει».

Έτσι. Και τι σε ώθησε αλλάξεις το όνομα σας τέσσερα χρόνια αργότερα ώστε το σχήμα να μετονομαστεί Damo Suzuki & Friends;

«Οι Damo Suzuki & Friends ήταν απλά μια μικρότερη εκδοχή της προηγούμενης μπάντας. Προλάβαμε και πραγματοποιήσαμε ζωντανές εμφανίσεις σε λίγες τοπικές τοποθεσίες γύρω από την Κολωνία και το Dortmund, τακτικά. Σε αυτή την φάση όλα τα υπόλοιπα μέλη άλλαζαν σε κάθε παράσταση, εκτός από εμένα και τον drummer Thomas Hopf».

Το 1998 ίδρυσες την ετικέτα Damo's Network. Μερικά λόγια για αυτή την ανάγκη σου αν θες…

«Πρώτα απ' όλα ήθελα την οπτικοακουστική καταγραφή των Damo Suzuki Band, καθώς είχαμε αρκετό live υλικό. Ναι μεν το σχήμα δεν πολυκαίρισε, όμως είχε έρθει η στιγμή που έπρεπε να κυκλοφορήσουν κάποιες συναυλίες μας για το κοινό, από μια ολόδική μου δισκογραφική εταιρία την οποία στήριξε καίρια ο Piet Mann που είχε ήδη τη δική του ετικέτα που ονάμαζε 45».

Διάβασα ότι σχεδόν κόντεψες να αφήσεις την τελευταία σου πνοή στην έρημο της Σαχάρας!!! Αληθεύει;

«Ναι… Το νερό που είχα μαζί μου είχε τελειώσει, ούτε σταγόνα να πιώ. Έφτασα στο σημείο να βλέπω κυριολεκτικά πολλά μικρά αστέρια την ημέρα στον ουρανό!... Κάπου εκεί οι αναμνήσεις μου στερεύουν κι αυτές με τη σειρά τους. Από το στόμα μου ήρθε κάτι έξω, όμως ευτυχώς βρήκα ένα μικρό δέντρο για να βάλω το κεφάλι μου στη σκιά. Και ευτυχώς, λίγα λεπτά μετά κατέφθασε ένα μικρό φορτηγό και σώθηκα. Στα 90’ς λάτρευα τη Σαχάρα και την επισκεπτόμουν συχνά, μόνος κι έρημος. Μπορεί να σου ακούγεται ηλίθια ιδέα το να σκέφτομαι έτσι ώστε να γνωρίσω τα δικά μου όρια».

Από εσένα συγκεκριμένα, όχι! Μερικά λόγια και αναμνήσεις τώρα για τη φιλία σου με τον Nick Turner και τον αείμνηστο Lemmy σε παρακαλώ; Γνωρίζω τις φιλικές σου σχέσεις με τους Hawkwind την εποχή εκείνη…

«Ναι, ακριβώς, τους γνώρισα και τους ξεχώρισα από όταν έπαιζαν στους Hawkwind. Και αργότερα μάλιστα ο Lemmy με προσκάλεσε ως επίτιμο καλεσμένο για μια συναυλία στο Dusseldorf για τις ανάγκες της τότε περιοδείας των Motorhead. Όσο για τον Nick, πριν από λίγα χρόνια έλαβα μέρος σε μια συναυλία του στην Ουαλία».

Όντας Ταξιδιώτης του Κόσμου, μήπως γνωρίζεις αρκετά και για την Αρχαία Ελληνική Ιστορία και τον επιδραστικότατο πολιτισμό μας; Εξάλλου, εσύ ο ίδιος κάποια στιγμή κυκλοφόρησες προσωπικό δίσκο με γενικό τίτλο "Odyssey", το 2000…

«Φυσικά. Το αγαπημένο μου πολιτικό σύστημα είναι αυτό που ξεκίνησε από την Αρχαία Ελλάδα. Πόλεις / Κράτος! Όταν τα πράγματα είναι μικρά, μπορείς να αποκτήσεις καλύτερη δημοκρατία και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους ανθρώπους. Να υποστηρίζεις την τοπική οικονομία. Να αγοράζεις τα τοπικά προϊόντα και στη συνέχεια να χτίζεις σε γερές βάσεις την εργασία σου. Ανέκαθεν προτιμούσα και θαύμαζα τις μικρές χώρες…».

Πολύ όμορφα! Και μια τελευταία ερώτηση πριν πάμε στα “One by One” σχετικά με την προτίμησή σου για την κινηματογραφική ταινία «Πολίτικη Κουζίνα» αν θες, αφού κι εμένα με κέρδισε μονομιάς!...

«Ω! Πολύ όμορφο έργο. Αναδύει μελαγχολία και μυρωδιές της Ελληνικής νοοτροπίας, όπως και των σχέσεων Τουρκίας και της Ελλάδας όταν αυτές υπήρξαν σε καλή μορφή… Ναι, ήταν μια τέλεια ταινία τέτοιου είδους. Με πολύ πετυχημένο casting. Μια πολύ γλυκιά, αληθινή ιστορία που μοσχομυρίζει κανέλα και κόλιανδρο! Ο κύριος χαρακτήρας, ο παππούς, είναι ειδήμων της γεύσης που γνωρίζει καλά την σχέση της με αυτό καθαυτό το Σύμπαν».

Πράγματι. Πάμε τέλος να μιλήσουμε και για κάποια από τα έργα σου ώστε να μοιραστείς μαζί μας οποιαδήποτε ενδιαφέρουσα ιστορία για κάθε ένα από αυτά, αφού υπάρχει πάντοτε τουλάχιστον μία... (σ.σ.: άλλη μια πρωτόγνωρη εμπειρία με περίμενε στο σημείο αυτό, αφού τούτα τα One by One είναι με διαφορά τα μικρότερα του αρχείου μου – εξού και τα συμπεριλαμβάνω εδώ και όχι στη μόνιμη στήλη!)